najczęściej zadawane pytania

Można unieważnić umowę kredytu podpisaną przez osobę z niepełnosprawnością intelektualną, jeżeli udowodnimy, że oświadczenie woli o wzięciu kredytu zostało złożone w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli.

Oznacza to, że osoba podpisująca umowę kredytu musi mieć świadomość tego, co podpisuje i jakie konsekwencje z tego wynikają. Nie można unieważnić umowy tylko dlatego, że kredytobiorca jest osobą z niepełnosprawnością intelektualną.

Jeżeli chcielibyśmy unieważnić umowę kredytu podpisaną przez osobę z niepełnosprawnością intelektualną powinniśmy przedstawić bankowi albo innemu podmiotowi, który udzielił kredytu stosowne dokumenty poświadczające fakt złożenia oświadczenia woli o przyjęciu kredytu w stanie wyłączającym świadome i swobodne podjęcie decyzji. Jeżeli kredytodawca nie uzna takich dowodów, należy zwrócić się do sądu z pozwem o ustalenie nieważności umowy (czynności prawnej).

W Polsce nie ma jednaj wspólnej definicji niepełnosprawności. Różne akty prawa wprowadzają definicje niepełnosprawności dla określenia uprawnień z tego tytułu. Najbardziej znane są dwa systemy orzekania:

• niepełnosprawności
• niezdolności do pracy

O niepełnosprawności orzekają:

1. Powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako organy I instancji;
2. Wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako organy II instancji.

Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu przysługuje odwołanie do sądu okręgowego – pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia.

Osoba z niepełnosprawnością intelektualną może być spadkobiercą. Zgodnie z polskim prawem, spadkobiercą może być:

• osoba fizyczna, która żyła w chwili śmierci spadkodawcy;
• osoba prawna, która istnieje w chwili śmierci spadkodawcy;
• dziecko poczęte, pod warunkiem, że urodziło się żywe.

Osoba z niepełnosprawnością intelektualną może być spadkobiercą testamentowym i ustawowym, a w konsekwencji otrzymać spadek. W polskim prawie nie istnieje zakaz czynienia osób z niepełnosprawnością intelektualną spadkobiercami.

Przyjęcie spadku wymaga złożenia w sądzie lub przed notariuszem oświadczenia o przyjęciu spadku. Osoba z niepełnosprawnością intelektualną może złożyć takie oświadczenie, jeśli ma świadomość jego znaczenia. Jeśli notariusz lub sędzia odpowiednio wytłumaczy osobie z niepełnosprawnością treść i konsekwencje oświadczenia o przyjęciu spadku, to wówczas jego złożenie nie powinno być problemem.

Nie można ubezwłasnowolnić osoby z niepełnosprawnością intelektualną jedynie w celu przyjęcia w jej miejsce spadku. Jeśli rodzice lub inni członkowie rodziny obawiają się, że osoba z niepełnosprawnością intelektualną nie poradzi sobie w sądzie, to należy ją do tego przygotować. Bardzo ważne jest wspieranie osoby z niepełnosprawnością intelektualną przy podejmowaniu przez nią decyzji.

Sąd nie może zakazać osobie z niepełnosprawnością intelektualną złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku, tylko dlatego, że jest ona niepełnosprawna. Jedynie wykazanie całkowitego braku świadomości swojego czynu u osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogłoby uzasadniać żądanie ustanowienia dla takiej osoby opiekuna prawnego.

Jednakże, nawet osoba ubezwłasnowolniona całkowicie lub częściowo może być spadkobiercą testamentowym lub ustawowym. Oznacza to, że można zapisać jej w testamencie spadek lub, w razie braku testamentu, może dziedziczyć na podstawie ustawy. Jednak wszystkie czynności związane z przejęciem spadku i rozporządzaniem nim, będzie za nią wykonywał jej opiekun prawny: to również on złoży oświadczenie o przyjęciu spadku za osobę ubezwłasnowolnioną.

Zgodnie z prawem opiekun prawny nie jest spadkobiercą, a tylko prowadzi sprawy osoby ubezwłasnowolnionej, która nie ma zdolności do czynności prawnych. Warto wspomnieć, że na większość działań związanych z majątkiem ubezwłasnowolnionego, opiekun prawny musi uzyskać zgodę sądu rodzinnego i opiekuńczego.

Osobom niepełnosprawnym przysługuje szereg ulg w podróży pociągami PKP i autobusami PKS.

1. Dzieci do lat 4

Przejazdy PKP (2 klasa) :

– 100% ulga w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, IC, EC (dotyczy wyłącznie biletów jednorazowych w klasie 2, w klasie 1 obowiązuje dopłata).

Przejazdy PKS:

– 100% ulga na autobusy zwykłe i przyspieszone (dotyczy wyłącznie biletów jednorazowych).

Uwaga!

Ulga przysługuje pod warunkiem nie korzystania przez dziecko z oddzielnego miejsca do siedzenia, jeżeli dziecko korzysta z oddzielnego miejsca ulga wynosi 78%.

2. Przewodnik lub opiekun towarzyszący w podróży osobie niewidomej albo osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji

opiekun – osoba, która ukończyła 18 lat

przewodnik – osoba, która ukończyła 13 lat lub pies przewodnik

Przejazdy PKP (2 klasa) :

– 95 % ulga w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, IC, EC (dotyczy wyłącznie biletów jednorazowych w klasie 2, w klasie 1 obowiązuje dopłata).

Przejazdy PKS:

– 95% ulga w autobusach zwykłych, przyspieszonych i pospiesznych (dotyczy wyłącznie biletów jednorazowych).

3. Dzieci i młodzież dotknięte inwalidztwem lub niepełnosprawne

Przejazdy PKP (2 klasa) :

– 78% ulga w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, IC, EC (dotyczy biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych, w 2 klasie, w klasie 1 dopłata).

Przejazdy PKS:

– 78% ulga w autobusach zwykłych, przyspieszonych i pospiesznych (dotyczy biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych).

Uwaga!

Wyłącznie w ramach przejazdów celowych, których katalog zawiera ustawa np. dom – szkoła – dom.

4. Rodzice lub opiekunowie dzieci i młodzieży dotkniętej inwalidztwem lub niepełnosprawnej

Przejazdy PKP (2 klasa) :

– 78% ulga w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, IC, EC (dotyczy wyłącznie biletów jednorazowych w 2 klasie, w klasie 1 dopłata).

Przejazdy PKS:

– 78% ulga w autobusach zwykłych, przyspieszonych i pospiesznych (dotyczy wyłącznie biletów jednorazowych).

5. Osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji

Przejazdy PKP (2 klasa) :

– 49% ulga w pociągach osobowych (dotyczy wyłącznie biletów jednorazowych),

– 37 % ulga w pociągach pospiesznych i ekspresowych, IC, EC (dotyczy wyłącznie biletów jednorazowych w 2 klasie, w klasie 1 dopłata).

Przejazdy PKS:

– 49% ulga w autobusach zwykłych (dotyczy tyko biletów jednorazowych),

– 37% ulga w autobusach przyspieszonych i pospiesznych (dotyczy tylko biletów jednorazowych).

6. Osoby niewidome, uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji

Przejazdy PKP (2 klasa) :

– 93% ulga w pociągach osobowych (dotyczy biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych),

– 51% ulga w pociągach pospiesznych i ekspresowych (dotyczy biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych w 2 klasie, w klasie 1 dopłata).

Przejazdy PKS:

– 93% ulga w autobusach zwykłych (dotyczy biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych),

– 51% ulga w autobusach przyspieszonych i pospiesznych (dotyczy biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych).

7. Osoby niewidome, które nie są uznane za osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji

Przejazdy PKP (2 klasa) :

– 37% ulga w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, IC, EC (dotyczy biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych w 2 klasie, w klasie 1 dopłata).

Przejazdy PKS:

– 37% ulga w autobusach zwykłych, przyspieszonych i pospiesznych (dotyczy biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych).

Tak, od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie wnosi się w terminie miesiąca od dnia doręczenia odpisu decyzji. Termin zaczyna się liczyć od dnia następnego po dniu, w którym dostarczono decyzję. W odwołaniu należy wyraźnie określić decyzję jakiej dotyczy odwołanie, zarzuty do decyzji i wnioski do sądu oraz ich uzasadnienie, a także podpis uprawnionego lub jego przedstawiciela ustawowego bądź pełnomocnika. Jeżeli wyrok sądu w dalszym ciągu będzie niekorzystny, można się od niego odwołać do sądu apelacyjnego.

Pracownikowi z niepełnosprawnością przysługują szczególne uprawnienia pracownicze:

1. Czas pracy
   • Od 1 stycznia 2012 r. czas pracy osoby z niepełnosprawnością nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo;
   • Czas pracy osoby z niepełnosprawnością zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo, jeżeli lekarz wyda zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy;
   • Osoba z niepełnosprawnością nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.
   • Osoba z niepełnosprawnością ma prawo do dodatkowej 15 min (piętnastominutowej) przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek.
2. Osobie ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności przysługuje dodatkowy dziesięciodniowy urlop wypoczynkowy w roku kalendarzowym. Prawo to nabywa się po przepracowaniu jednego roku po zaliczeniu do jednego z tych stopni niepełnosprawności.
3. Osoba o znaczonym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia: w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, a także nie częściej niż raz w roku w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych i usprawniających, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby, najczęściej pochodzącej z najbliższej rodziny, w związku z jej niezdolnością do prowadzenia samodzielnego życia.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

• Niepełnosprawnemu dziecku;
• Osobie z niepełnosprawnością poniżej 16 roku życia ze znacznym stopniem niepełnosprawności;
• Osobie powyżej 75 roku życia;
• Osobie z niepełnosprawnością powyżej 16 roku życia z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia;

Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie, która przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, np. w domu pomocy społecznej, jeśli jej pobyt jest finansowany z budżetu państwa lub przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.
Zasiłek pielęgnacyjny nie jest zależny od dochodu. Obecnie (kwiecień 2012) przysługuje w wysokości 153 zł miesięcznie.

Wniosek o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego składa się w urzędzie gminy lub urzędzie miasta.

Osoby pobierające rentę socjalną mogą podjąć dodatkowe zatrudnienie. Jednakże prawo do renty ulega zawieszeniu w przypadku osiągania przychodów przekraczających 70% przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS dla celów emerytalnych.

Należy pamiętać, że przekroczenie tego limitu oznacza jedynie zawieszenie otrzymywania renty socjalnej, a nie odebranie tego prawa. W przypadku zakończenia zatrudnienia i zmniejszenia uzyskanego przychodu prawo do otrzymywania renty socjalnej zostaje odwieszone.

Tak, osoba z niepełnosprawnością intelektualną, która ukończyła 18 rok życia może podpisać umowę o pracę oraz pracować. Umowę o pracę może także podpisać osoba, która ukończyła 13 rok życia, ale wtedy na zawarcie umowy musi zgodzić się rodzic lub opiekun prawny. Osoba, która chce podpisać umowę o pracę musi świadomie i swobodnie podjąć decyzję i wyrazić wolę podjęcia pracy.

Osoba z niepełnosprawnością o znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniu niepełnosprawności może być zatrudniona na wolnym rynku pracy, nawet jeśli pracodawca nie zapewnia warunków pracy chronionej.
Jedynym warunkiem jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb osoby z niepełnosprawnością.

Umowy o pracę nie może podpisać osoba z niepełnosprawnością intelektualną, która została ubezwłasnowolniona całkowicie.